4. Evalueremat
Oahpuid buoridanbargu lea čađat jođus. Studeanttaid vejolašvuohta buktit oaiviliiddiset oahpuid ja oahppodoaimmaid kvalitehta ektui galgá sihkkarastojuvvot. Olu árvvoštallamat addojit beaivválaččat studeantta ja bargi gulahallama bokte. Dákkár gulahallan addá vejolašvuođa jođánit čuovvolahttit árvvoštallamiid. Gulahallan ja buoridandáhttu berre leat guovddážis studeantta ja bargi beaivválaš gulahallamis.
Lassin galgá systemáhtalaččat vižžojuvvot diehtu das ahte makkárin studeanttat ja fágabargit árvvoštallet oahppokvalitehta leat. Árvvoštallamat leat oassin oahpuid kvalitehtasihkkarastima systemáhtalaš barggus.
Systemáhtalaš árvvoštallan ja evaluerenbargu ja dáid čuovvolahttin ferte leat vuođđuduvvon jođihangoddái iešguđet dásiin ja fágasuorgái vai allaskuvla galgá sáhttit lihkostuvvat dáinna bargguin. Fágabargiin lea gelbbolašvuohta árvvoštallat guovddáš oainnuid juohke oahpu kvalitehtas. Dát guoská earenoamážit oahpahus- ja oahppodoaimmaid plánemii ja čađaheapmái, eksámeniidda ja studeanttaid bargguid árvvoštallamii ja oahpuid fágalaš sisdollui.
Allaskuvllas lea mihttun fállat oahpuid maid fágalaš ja pedagogalaš kvalitehta vástida NOKUT:a gáibádusaide ja internašunála gáibádusaide ja dássái. Dán dihte lea dehálaš ahte allaskuvlla fágagoađit ja prográmmastivra láhčet dili nu ahte evaluerenbargu ja dáid čuovvoleapmi lea bures vuođđuduvvon allaskuvlla fágabargiid gaskkas.
Ulbmil
Siskkáldas árvvoštallamat addet studeanttaide aktiivvalaš rolla oahppokvalitehta barggus ja eambbo fuomášumi studeanttaid oahppobirrasii. Dát mielddisbuktet maid ahte kvalitehtabargu vuođđuduvvo bures fágasuorgái.
Árvvoštallamiid bohtosat addet buori vuođu mearridit makkár doaimmat sáhttet sihkkarastit ja ovdánahttit oahpuid kvalitehta.
Sámi allaskuvlla oahpuid árvvoštallan
Gođiin lea árvvoštallama bajimuš ovddasvástádus.
Oahpuid árvvoštallama ovddasvástádusjuohku:
- Koordináhtorat árvvoštallet oahppoovttadagaideaset, hárjehallamiiddiset ja oahppomátkkiideaset ovttas studeanttaiguin. Prográmmastivrrat árvvoštallet oahppoovttadagaid mat leat oassin PhD-oahpuin
- Prográmmakoordináhtor árvvoštallá oahppoprográmmaid ovttas studeanttaiguin
Árvvoštallan oppalaččat:
- Árvvoštallamat galget dokumenterejuvvot
- Árvvoštallamiid bohtosiid čuovvoleapmái galget ásahuvvot rutiinnat
- Árvvoštallamiid bohtosat galget čoahkkáigessot, árvvoštallojuvvot ja kommenterejuvvot ovdal almmuhuvvojit
- Árvvoštallamiid bohtosat ja plánejuvvon čuovvolahttin galgá dieđihuvvot studeanttaide geat leat oassálasten guoskevaš árvvoštallamii(dda).
Buot oahput berrejit árvvoštallojuvvot ovdal oahppu loahpahuvvo ja áinnas oahpu gaskkamuttus. Árvvoštallamat oahpu čađahettiin dahká álkibun bidjat doaimmaid johtui dan botta studeanttat áin oassálastet guoskevaš oahpu oahppodoaimmaide. Dákkár árvvoštallamat sáhttet dasa lassin movttiidahttit studeanttaid eambbo searvat árvvoštallamiidda, go oidnet ávkki dás ovdal oahppu loahpahuvvo.
Studeanttaid árvvoštallan
Studeanttaid árvvoštallamat čađahuvvojit guoskevaš lohkanbajis, jogo oahpu loahpas dahje gaskkamuttus. Árvvoštallamiin studeanttat besset buktit oaiviliiddiset mat leat relevánttat oahpu kvalitehtii. Buot oasit oahpus galget árvvoštallojuvvot. Fáttát sáhttet ovdamearkka dihte leat:
- Oahppobiras
- Árvvoštallat iežas áŋgiruššama ja eavttuid oahpu čađaheapmái
- Oahpahus-, oahppan- ja árvvoštallanvuogit
- Hárjehallanáigodat, oahppomátkkit jna.
- Oahppanjoksosat
- Oahpu čađaheapmi ja organiseren
- Bargohivvodat
- Lohkanmearri
Ovttadaga koordináhtora árvvoštallan
Koordináhtorat galget buktit čálalaš árvvoštallama. Árvvoštallan čađahuvvo maŋŋel studeanttaid árvvoštallama ja maŋŋel bargogáibádusaid ja eksámena čađaheami. Árvvoštallamis galget oassin koordináhtora árvvoštallan áššiin main lea dadjamuš oahpu kvalitehtii. Fáttát sáhttet ovdamearkka dihte leat:
- Studeanttaid fágalaš eavttut čađahit oahpu
- Oahpu bargohivvodat
- Oahpahus-, oahppo- ja árvvoštallanvugiid relevánsa oahpu oahppanjoksosiid ektui
- Studeanttaid oahppobiras
- Studeanttaid áŋgiruššan
- Koordináhtora áŋgiruššan
- Kvalitehtabuorideami doaimmaide evttohus
Koordináhtor galgá juohke lohkanbaji loahpas sáddet fágarapporta oahppohálddahussii.
Árvvoštallanvuogit
Čálalaš ja njálmmálaš árvvoštallanvuogit sáhttet kombinerejuvvot. Juohkehaš gii ovddasvástida dihto árvvoštallama vállje mo čađaha dan. Metoda galggašii sihkkarastit ahte nu oallugat go vejolaš oassálastet ja buktit buori gieđahallama dieđuin.
Oahpuid njálmmálaš árvvoštallan
Njálmmálaš árvvoštallamat čađahuvvojit dábálaččat olles studeantajoavkkuin, muhto sáhttá maiddái ovttaskas studeanttain. Árvvoštallan sáhttá leat oassin oahpahusas dahje dollot sierra čoahkkima bokte. Dákkár árvvoštallamis berrejit studeanttat leat eanetlogus.
Njálmmálaš árvvoštallamiid galgá árvvoštallama ovddasvástideaddji (dábálaččat koordinahtor) dokumenteret čálalaččat. Árvvoštallan čoahkkáigesso ja biddjo studeanttaide olámuddui maŋŋel čađaheami.
Čálalaš árvvoštallan
Čálalaš árvvoštallamis geavahuvvo skovvi. Studeanta vállje háliida go addit namas árvvoštallamis vai háliida go árvvoštallat namaheapmin. Jus geavahuvvo elektrovnnalaš árvvoštallan, de galgá skovvi heivehuvvon guoskevaš ohppui. Čálalaš árvvoštallamiid bohtosat ja dieđut čoahkkáigessojit, kommenterejuvvojit ja biddjojit studeanttaide olámuddui maŋŋel čađaheami.
Prográmmaid árvvoštallan
Prográmmaárvvoštallamat galget čađahuvvot jahkásaččat. Ávžžuhuvvo čađahit njálmmálaš árvvoštallama masa prográmmakoordináhtor, oahpaheaddjit čadnon ohppui ja studeanttat oassálastet. Jus dákkár čađahanvuohki ii sáhte adnot (omd. neahttaoahpuin), de sáhttá čálalaš vuohki geavahuvvot.
Árvvoštallamis galget fáttát mat leat relevánttat prográmmakvalitehtii váldot bajás, nu mo ovdamearkka dihte:
- Ovttadagaid oktiibidjan ja fágalaš čiekŋudeapmi
- Studeanttaid oahppobiras
- Árvvoštallat leatgo oahpahus-, oahppan- ja árvvoštallanvuogit heivehuvvon oahpu oahppanjoksosiid olaheapmái
- Gávdnosat studeanttaid ja koordináhtoriid oahpuid ja hárjehallamiid árvvoštallamiin
- Oppalaš bargohivvodat studeanttaide
- Studeanttaid iešáŋgiruššan
- olgoriikkaorrun
- Relevánsa
- Dieđut oahpu ja oahpu hálddašeami birra.
Goahtejođiheaddji manná čađa ja árvvoštallá árvvoštallamiid gávdnosiid. Dutkan- ja oahppostivra sáhttá mearridit ahte allaskuvla galgá čađahit stuorát árvvoštallamiid prográmmain go leat unnimusat guokte joavkku (kulla) čađahan oahpu.
Oahppobirrasa iskkadeamit
Sámi allaskuvlla oahppobiraslávdegoddi galgá initieret stuorát oahppobirasiskkademiid. Dáid iskkademiid fáddá galgá leat čadnon áššiide mat leat relevánttat studeanttaid fysalaš, psykososiálalaš ja organisatuvrralaš oahppobirrasii main lea fokus áigeguovdilis čuolmmaide ja hástalusaide. Iskkademiid gávdnosat addet dieđuid mo studeanttat vásihit oahppobirrasa ja galgá leat vuođđun dárbbašlaš buoridemiide.
Namuhuvvon stuorát oahppobirasiskkademiid lassin galget oahppobirrasii guoskevaš áššit ja dilálašvuođat leat oassin ovttadagaid ja prográmmaid systemáhtalaš studeantaárvvoštallamiin. Dát lea earret eará kárten dihte studeanttaid fysalaš oahppobirrasa ja gávdnan dihte váilevašvuođaid fasilitehtain maid studeanttat geavahit oahppodilis. Fágalaš ja sosiála biras, buorit dieđut mat leat olámuttos oahpporelaterejuvvon dilálašvuođaid birra leat maiddái dehálaš fáttát.
Geavaheaddji iskkadeamit
Girjerájus ja DGT-ossodat leat dehálaš oasit studeanttaid oahppobirrasis. Girjerájus ja DGT-ossodat galget áiggis áigái (unnimusat juohke goalmmát jagi) čađahit geavaheaddjiiskkademiid gos studeanttaide addo vejolašvuohta árvvoštallat oahppobirrasii guoskevaš bálvalusaid. Ávžžuhuvvo ahte dákkár iskkadeamit čađahuvvojit giđđalohkanbajis. Dáinna lágiin sáhttet gávdnosat raporterejuvvot gođiide loahpas oahppojagi dahje čuovvovaš oahppojagi álggus, ja dáinna lágiin leat oassin gođiid oppalaš kvalitehtaárvvoštallamis. Geavaheaddjiiskkademiid gávdnosat galget leat oassin jahkásaš kvalitehtaraporttas, dan jagi go iskkadeamit leat čađahuvvon.
Kandidáhtta iskkadeamit
Sámi allaskuvla galgá čađahit systemahtalaš kandidáhtaiskkadeami, ja nu ahte leat doallevaš dieđut dan birra ahte maid min kandidáhtat dahket maŋŋel go leat geargan oahpuin.
Kandidáhtaiskkademiid ulbmil lea gávnnahit mo kandidáhtat árvvoštallet dan oahpu maid leat váldán ja čanastagaid bargoeallimii. Ulbmil čađhan dihte dákkár iskkadeami Sámi allaskuvlla ovddeš studeanttaid gaskkas lea háhkat doallevaš dieđuid Sámi allaskuvlla oahpuid relevánssa birra bargoeallima ektui.
Kandidáhtaiskkadeapmi galgá leat reaidun Sámi allaskuvla stivrii ja jođihangoddái árvvoštallat man muddui allaskuvlla strategiijat leat olahuvvon. Doallevaš dieđut oahpuid relevánsa bargoeallima ektui, sáhttá lea vuođđun strategiijaide ja doaimmaide, earret eará:
- Oahpuid guhkesáigeplánemii
- Nannet Sámi allaskuvlla studeanttaid bargomárkana ektui
- Ođđa studeanttaid rekrutteremii
Dutkan- ja oahppostivra initiere kandidáhttaiskkademiid čađaheami. Oahppohálddahus čađaha ja čuovvolahtte dáid.
Oahppomátkkiid árvvoštallan
Oahpuin main leat oahppomátkkit galget dát aktivitehtat árvvoštallojuvvot dađistaga. Árvvoštallama fáttát galget čadnot dáidda:
- Oahpu oahppanjoksosat
- Oahpahus dearvvašvuođa, birrasa ja sihkarvuođa ektui
- Leatgo studeanttat ožžon doarvái dieđuid geatnegasvuođaid ja vuoigatvuođaid, oktavuođaolbmuid, sihkarvuođa jna. birra.
- Hálddašeapmi ja láhčin.
Koordináhtor dahje oahpaheaddji gii ovddasvástida oahppomátkki čađaheami galgá árvvoštallat dás osiid main lea dadjamuš oahppoaktivitehta čađaheapmái. Bohtosat galget raporterejuvvot koordináhtorii ja goahtejođiheaddjái.
Hárjehallama árvvoštallan
Oahppobáikki ja hárjehallanbáikki gulahallan ja ovttasbargu regulerejuvvot čálalaš šiehtadusain. Fágalaš gelbbolašvuohta ja infrastruktuvra hárjehallanbáikkis galgá kvalitehtasihkkarastojuvvon ovdal šiehtadus dahkko. Gođiin lea ovddasvástádusa ráhkadit prosedyračilgehusa hárjehallama kvalitehtasihkkarastimii.
Čálalaš diehtu osiid birra main sáhttá leat dadjamuš hárjehallanáigodaga čađaheapmái galgá dieđihuvvot buot beliide: hárjehallanáigodaga oahppanjoksosat, gáibádusat hárjehallanáigodaga ceavzimii, studeanttaid, hárjehallanbáikki ja oahppobáikki ovddasvástádus ja barggut ja vejolaš eará bealit main lea dadjamuš hárjehallanáigodaga čađaheapmái. Dát diehtu galgá leat oassin árvvoštallama ja kvalitehtabuorideami doaimmaid čađaheami duogášmateriálas.
Buot oahpuin main lea hárjehallan oassin galgá leat árvvoštallama lágideapmi nu mo vuollelis boahtá ovdan. Oahpuide main lea oanehit hárjehallanáigodat heivehuvvo álkit árvvoštallama čađaheapmi. Árvvoštallan galgá goitge sihkkarastit ahte dokumenterejuvvon dieđut vižžojit jeavddalaččat buot beliin ja ahte earenoamážit deattuhuvvo studeanttaid oahppanjoksosiidda hárjehallanáigodagas.
Studeanttaid hárjehallanáigodaga árvvoštallan sisttisdoallá:
- Hárjehallanáigodaga árvvoštallan gaskkamuttus áigodaga
Gaskamuttuárvvoštallama ulbmil lea čielggadit manná go hárjehallama čađaheapmi plána mielde ja leat go vejolaččat áššit mat sáhttet buoriduvvot dan botta studeanta lea hárjehallamis. Ávžžuhuvvo ahte koordináhtor ja hárjehallanovddasvástideaddji ovttas ráhkadeaba bagadusa árvvoštallama vejolaš fáttáide. Árvvoštallan sáhttá čađahuvvot joavkkuin dahje ovttaskas studeanttain.
- Hárjehallanbáikki árvvoštallan
Árvvoštallanbáiki bivdojuvvo čađahit árvvoštallama hárjehallanáigodaga loahpas. Árvvoštallamis berre leat oassin vásáhusat allaskuvlla ovttasbargguin, hárjehallanbáikki rutiinnat studeanttaid vuostáiváldimii, hárjehallanbáikki fágalaš čuovvolahttin studeanttaid ektui ja eará vejolaš bealit main lea dadjamuš hárjehallanáigodaga čađaheapmái. Hárjehallanbáiki ávžžuhuvvo buktit jurdagiid vejolaš kvalitehtabuoridan doaimmaid ektui.
- Koordináhtora árvvoštallan
Hárjehallanovttadaga koordináhtor ja vejolaččat fágaoahpaheaddjit čadnon dasa čađahit jahkásaš árvvoštallama. Ulbmil lea addit oktasaš árvvoštallama hárjehallamis iežas vásáhusaid ja maiddái studeanttaid ja hárjehallanbáikkiid kommentáraid vuođul. Vejolaš evttohusat kvalitehtabuoridan doaimmaide berrejit leat oassin árvvoštallamis. Árvvoštallan addo goahtejođiheaddjái ja vejolaččat prográmmakoordináhtorii.
Studeanttaid luohttámušolmmoš
Buot prográmmain (maiddái PhD-oahpuin) válljejuvvo studeanttaid luohttámušolmmoš. Juohke oahppojagi álggus válljejuvvo unnimusat okta studeanta juohke prográmmas. Ávžžuhuvvo ahte luohttámušolmmoš válljejuvvo olles prográmmaáigodahkii sihkkarastin dihte kontinuitehta ja vásáhusaid juogadeami.
Studeanttat válljejit ovddasteddjiideaset ieža. Dát sáhttet leat studeanttat guoskevaš prográmmas geat leat válljejuvvon eará studeantademokratiija ámmáhiidda dahje eará studeanttat prográmmas.
Ávžžuhuvvo ahte luohttámušolbmot gulahallet áiggis áigái, vai ođđa luohttámušolbmot besset ávkkástallat earáid vásáhusain ja gelbbolašvuođain.
Luohttámušolbmot dagahit ahte studeanttaid rolla ja áŋgiruššan oahppobirrasii ja oahppokvalitehtii nannejuvvo, ja ahte sii leat studeanttaid ovddasteaddjit oahppokvalitehtii guoskevaš áššiin.
Luohttámušolbmot ovddastit olles studeantajoavkku guoskevaš prográmmas ja fertejit dán dihte gulahallat eará studeanttaiguin áiggis áigái. Luohttámušolbmot galget váldit áššiid bajáš fágasurggiin, stivrraiguin ja lávdegottiiguin jus studeanttat vásihit kvalitehtahedjoneami ovttadagain main ii leat árvvoštallan guoskevaš áiggis.
Luohttámušolbmot ávžžuhuvvojit addit oktasaš njálmmálaš dahje čálalaš raportta prográmmakoordináhtorii maŋemusat juohke oahppojagi loahpas, nu ahte studeanttaid oainnut váldojit mielde go plánejuvvojit doaimmat mat buoridit kvalitehta ja maiddái viidásit raporteremii.
Responsa
Studeanttain galgá áiggis áigái leat vejolašvuohta dieđihit mo sii vásihit oahppokvalitehta ja oahppobirrasa. Studeanttat sáhttet buktit dákkár dieđuid árvvoštallamiid oktavuođas dahje njuolga goahtái, koordináhtorii dahje oahppohálddahussii.
Jus studeanta ii hálit buktit dákkár dieđuid namainis, de sáhttá dáid buktit anonyman.
Sámi allaskuvlla ruovttusiiddus lea vejolašvuohta dákkár dieđuid buktit elektrovnnalaččat. Dáppe lea vejolašvuohta rámidit ja dieđihit spiehkastemiid.
Ossodagat maidda dieđiheamit gusket ovddasvástidit dáid dieđuid čuovvoleami ja studeanttaide dieđuid addima čuovvolahttima birra. Studeanttaid oahppobirrasa barggu organiseren ja ovddasvástádusjuohku, ja dieđut geatnegasvuođaid, vuoigatvuođaid, váidinvejolašvuođaid, áigemeriid ja sullasaččaid birra boahtá ovdan Sámi allaskuvlla studeanttaid oahppobirasgiehtagirjjis.
Kvalitehtasihkkarastin:
- Ulbmil ja huksehus
- Aktevrrat ja ovddasvástádusjuohku
- Kvalitehtadimenšuvnnaid mihtut
- Evalueremat
- Oahppokvalitehta analysa
- Bargo- ja ovddasvástádusjuohku kvalitehtasihkkarastimis ja oahpuid hálddašeamis
- Kapihttal 1. Oahppoáššiid meannudeapmi Sámi allaskuvllas
- Kapihttal 2. Prográmmaid ja oahppoovttadagaid kvalitehtasihkkarastin
- Kapihttal 3. Rekrutteren
- Kapihttal 4. Oahpuid sisaváldin
- Kapihttal 5. Studeanttaid registreren ja studeantaregistrerema ođasmahttin
- Kapihttal 6. Studeanttaid progrešuvnnat
- Kapihttal 7. Oahpuid sisaheiveheapmi
- Kapihttal 8. Lonohallanšiehtadusat ja studeantalonohallan
- Kapihttal 9. Eksámen ja árvvoštallan
- Kapihttal 10. Oahppoduođaštusaid hálddašeapmi
- Kapihttal 11. Hárjehallan
- Kapihttal 12. Váiddaáššit
- Kapihttal 13. Studeanttaid dohkálašvuođaárvvoštallan
- Kapihttal 14. Disiplineara reakšuvnnat studeanttaide
- Kapihttal 15. Studeantadieđuid meannudeapmi
- Kapihttal 16. PhD-gráda hálddašeapmi Sámi allaskuvllas