Praktihkkálaš dieđut
Guovdageaidnu. Govven Pål Norvoll.
Guovdageaidnu lea Finnmárkkus, Davvi-Norggas. Lea unna báikkás – birrásiid 3000 olbmo orrot suohkanis – muhto lea maiddai dehálaš guovddáš sosiálalaččat ja kultuvrralaččat sámi álbmogii. Geográfalaččat lea Guovdageaidnu Norgga stuorimus suohkan, mii ii leat dušše ieš gilli, muhto eanas oassi Finnmárkku duoddaris.
Gaskal 80 ja 90% Guovdageainnu álbmogis lea davvisámegiella vuosttašgiellan. Sámegiela gullá gávppiin, skuvllain, girkus, buhcciidruovttus ja suohkanhálddahusas. Eanas suohkana ássiin lea maiddai lagas oktavuohta meahccái. Meahcci, “biras”, lea ealli eanadat gos jogat, jávrrit, várit ja jeakkit. Doppe lea meahci riggodagat nu movt eallit, guolit ja muorjjit ja guohton buohccuide mii lea dehálaš ealáhus. Sámi jurddašeamis ii leat meahcci báiki man sáhttá dušše atnit. Dat lea baicca vuogádat gos olbmot ja ollu olbmolágan ja ii-olbmolágan heakkalaččat deaivvadit árvošaččat ja ávkkálaččat. Olbmot beroštit meahcis, muhto oktavuođat leat lotnolasat: meahcci berošta olbmuin.
Guovdageainnu gilli lea gasku dán ealli birrasis. Seammás lea Guovdageaidnu dehálaš kultur-, politihkalaš- ja oahpahusguovddáš. Duodji lea hui oidnosis. Duodjemáhtu oahpahit skuvllain, ja Guovdageainnus leat gávppit mat vuvdet báikkálaš dujiid. Gilli lea maiddai Beaivváš Sámi Našunála Teáhter ruovttubáiki, ja mii ásahuvvui jagi 1981. NRK Sápmis leat kantuvrrat Guovdageainnus. Ja oassi Sámedikkis Norgga bealde, doaibmá kantuvrrain Diehtosiiddas, hámálaš viessu gos lea várddus, ja gos maiddai Sámi allaskuvla, mii bovde konferánsii, gávdno.
Mátkkoštit Guovdageidnui (Kautokeino)
Movt beasat Guovdageidnui?
Lagamus girdišillju lea Álttás (ALF). Gaskal Álttá ja Guovdageainnu lea 140 km ja ádjána sullii 2 diibmu vuoddjit biillain Álttás Guovdageidnui. Beaivvis girdet máŋgga girdi Álttái, muhtun girdit bohtet njuolgá Oslos ja muhtumat fas eará girdišiljuin.
Mátkkoštit bussiin girdišiljus Guovdageidnui
Snelandia bussefitnodat vuoddjá gaskal Álttá ja Guovdageainnu. Jus háliidat iskat busseáiggiid, de deaddil dákko.
Giella
Konferánssa gielat leat eŋgelasgiella, dárogiella ja sámegiella. Konferánssa dulkojuvvo sihke eŋgelasgillii, dárogillii ja sámegillii Zoom appa bokte. Jus geavahat Zoom appa dulkomii de fertet váldit mielde belljosiid ja juogo jierbmetelefovnna, jierbmefiellu dahje dihtora konferánsii.
