June 28. beaivi 2019

Historjjálaš doalut Sámi allaskuvllas

Norgga biibbalsearvi almmuha ođđasit jorgaluvvon davvisámegielat biibbala. Dat lea vuosttaš háve sámi historjjás go biibbal jorgaluvvo vuođđoteavsttain davvisámegillii. Seammás lea maiddai vuosttaš geardde go biibbala almmuhandoalut lágiduvvot sámi báikkis, Guovdageainnus dán čavčča.

Almmuhandoaluid oktavuođas lágida Sámi allaskuvla biibbalseminára ja čájáhusaid 23 b. - 24 b. borgemánus. Čájáhusas čájehuvvojit earret eará girkotekstiillat ja dološ girjjit. Biibbal almmuhuvvo ipmilbálvalusas Guovdageainnu girkus sotnabeaivvi 25. beaivvi borgemánus. Ipmilbálvalusa doallá Davvi-Hålogalándda bismagoddi Olav Øygard, fárrolaga proavástiin Egil Lønmoain ja báhpain Bjarne Gustadain.

Biibbal lea leamaš guovddáš rolla giellaovdáneamis áiggiid čađa go lea jorgaluvvon iešguđetge gielaide. Maŋemus 400 jagi leat biibbaljorgaleamit leamašan mielde huksemin sámi čállingiela. Lars Jacobsen Hætta, gii lei mielde Guovdageainnu stuimmiiguin, lei vuosttáš olmmoš gii jorgalii olles biibbala davvisámegillii 1895:s. Measta eanas sámi aktivisttat ledje risttalaččat čuođi jagi áigi ja sii dávjá geavahedje biibbalsániid go vuosttildedje dáruiduhttinpolitihkka. Álggus 1900-logus sávai sámi servvodat oažžut lummabiibbala sámegillii. Eiseválddit lohke ahte sámit eai máhte hálddašit Ipmila sáni ja gilde dán.

Háliidat go eambbo gullat ja sagastallat biibbaljorgaleame birra? De leat bures boahtin Sámi allaskuvlii.
Dieđiheapmi ja prográmma seminárii gávnnat dán siiddus. Oasálastin máksá 250 ruvnno ja dán ovddas oaččut maid lunša guovtti beaivvi ovddas. Nuoraide ja mánáide leat maid doaimmat.

Seminára lea ovttasbargu gaskkal Sámi allaskuvlla, Guovdageainnu sotnabeaiskuvlla, Guovdageainnu searvegotti, Norgga biibbalsearvvi, Sámi Girkoráđi ja Sámi Arkiivva. 

Jus leat gažaldagat biibbalseminára birra de váldde oktavuoođa Lovisa Mienna Sjöbergain. Mob.nr. (0047) 41456781