Sámi mánáidgárdepedagogihkka ođđa áiggis: loahpparaporta almmuhuvvon
Dutkanprošeakta lei čatnon Norgga Sámedikki SáMOS (Sámi mánát ođđa searvelanjain) prošeavtta pilohtamánáidgárddiid ovdánahttindoaimmaide. Ulbmil lei čuovvulandutkamiin čalmmustahttit, čilget, meroštallat ja dokumenteret mii lea sámi mánáidgárdepedagogihkka.
- Mihttun lei maid hukset teoriija sámi mánáidgárdepedagogihkas, muitala prošeaktajođiheaddji Marikaisa Laiti. Dutkan galggai čájehit sámi vuolggasaji ja sámi sisdoalu sajádaga mánáidgárddiid beaivválaš doaimmain. Mii leat dál čohkken dakkár dieđuid, ja almmuhan daid raportii, muhto oaidnit ahte lea ain olu mii galggašii dokumenterejuvvot.
Dutkanjoavku čuovui pilohtamánáidgárddiid beannot jagi
Njeallje mánáidgárddi ledje mielde prošeavttas. Prošeaktaáigodagas dutkit gallededje juohke pilohtamánáidgárddis 5-6 geardde sin sáme pedagogihka ovdánahttindoaimmaid čuovvumin, jearahallamin, áicamin ja bagadallamin. Akšuvdnadutkan ollašuhttojuvvui galledemiin pilohtamánáidgárddiin, doppe aktiiva oassálastimin beaivválaš doaimmaide, doaimmaid áicamin ja bargiidjoavkku ovdánahttindoaimmaid bagadallamin. Čuovvolandutkamis čađahuvvui jearahallamiid, jearahallanskoviid ja dokumeanttaid analysa.
- Dutkanvásáhusaid mielde bargit áddejit sámi pedagogihka máŋggalágan vugiin ja sii ledje dihtomielalaččat dušše oassái sin pedagogalaš doaimmain. Dutkamis áicáimet árgga pedagogalaš doaimmaid, sagastalaimet singuin das maid oinnimet, ja bagadalaimet daid vuođul sin pedagogalaš doaimmaid ovdánahttima. Dávjá lei nie ahte bargi sáhtii muitalit ja čilget beare muhtin oasi sin sámi pedagogalaš doaimmaset. Dutkit ledje áican sámi pedagogalaš vugiid ja jurddašeami muhto bargi ieš ii máhtán dien fuomášit, muitala prošeaktajođiheaddji.
Stuora dárbu ovdánahttit dutkama sámi mánáidgárddepedagogihkas
Dát dutkan lei vuosttaš viiddes pedagogalaš prošeakta čađahuvvon sámi mánáidgárddiin. Dat čájehii ahte ovdánahttin dihtomielalaš ja dokumenterejuvvon proseassan lea ođđa ášši mánáidgárdesuorggis.
- Pedagogihkka sihke doaban ja praktihkalaš doaibman namuhuvvo ja geavahuvvo iešguđet oktavuođain, muhto dan doahpaga sisdoallu ja ollašuhttin lea unnán jurddašuvvon ja sagastallojuvvon. Dutkama áigodagas sagastalaimet sámi pedagogihka meroštallamis, ovdánahttimis ja systematiseremis oktasaš doaibman ja proseassan gosa sihke dutkit, mánáidgárdebargit ja olles sámi servodat oassálastá. Sámi pedagogihkka modealla mii fertet ovttas ovddidit, dadjá Laiti.
Sámediggi lea ruhtadan prošeavtta
Norgga Sámediggi almmuhii 2021:s ruđa dutkanprošektii Sámi mánáidgárdepedagogihka fágasuorggis. Sámi allaskuvla ozai ruhtadeami prošektii, maid vuosttašamanueansa Marikaisa Laiti lei hábmen ovttas dutkanjoavkkuinis. Sámediggi juolludii ruđa Sámi allaskuvlii, mii čađahii prošeavtta Sámi mánáidgárdepedagogihkka ođđa áiggis áigodagas 2021–2023.
Almmuhandilálašvuohta
Dieđut ja vásáhusat dutkanprošeavttas Sámi mánáidgárdepedagogihkka ođđa áiggis leat čohkkejuvvon loahpparaportii, ja man oktavuođas dollojuvvo almmuhandilálašvuohta Sullodagas, Diehtosiiddas, 21.3.2025 diimmu 12-13. Lea vejolaš čuovvut lágideami streama bokte.
