Sámi logut muitalit 15 raporta lea almmuhuvvon
Sámi statistihka fágalaš analysajoavku lea almmuhan Sámi logut muitalit 15 raporta.
- Mii leat duhtavaččat go leat lihkostuvvan bures dáinna bargguin sihke siskkáldasat FASS-joavkkus ja maid ovttasbargguin čálliiguin. Dát raporta ii leat boađus dušše loguin ja analysain; muhto čájeha 2023 gova sámi duohtavuođas, maid hárjánan dutkit leat čállán. Mii doaivut ahte raporta addá eanet ja čiekŋaleappot ipmárdusa sámi statistihkas ja dan mearkkašumis dálá servodagas muitala analysajoavkku jođiheaddji Inger Marie Gaup Eira.
2008 rájes lea Sámi logut muitalit – ráidu guoskkahan ollu surggiid. Eanemus čállosat leat leamaš skuvlla ja oahpahus guoski áššiid birra.
Sámi logut muitalit 15 almmuheamis ledje čuovvovaš čallit ja artihkkalat:
Kevin Johansen: Artihkal "Sámegiella formálalaš oahpahusas – dán ovdáneami treanddat" čájeha movt sámegiela oahpahus lea ovdánan iešguđet oahpahusdásiin Norggas, mánáidgárddi rájes alit ohppui. Artihkkalis guorahallojuvvojit sihke vejolašvuođat ja hástalusat mat sámegielas leat formálalaš oahpahusas.
Mikkel Berg Nordlie: "Gávpotsápmelaččaid guovddášguovllut" artihkkalis gieđahallá gažaldagaid sámi urbaniserema ja gávpotsámiid ássanguovlluid birra. Dutki čujuha máŋggaid hástalusaide dieđuid ektui, maiddái dakkár doahpagiid nu go "urbanisma," "urbána guovllus," ja "sápmelaš."
Kathrine Ivsett Johnsen: Artihkal “Stáhtalaš boazodoalu stivren ii soaba oktii sámi boazodoallomáhtuin” guorahallá movt stáda hálddašeapmi boazodoalus Norggas ii oktiivástit árbevirolaš sámi boazodoallomáhtuin. Čálli fuomášuhttá ahte rasjonaliserenpolitihka 1970-logus lea čuvvon otná beaivái ja dat lea dehálaš go galgá ipmirdit otná hástalusaid boazodoallosuorggis hálddašeami bealis.
Tor A. Benjaminsen: Artihkal "Leago Norgga narratiiva sámi boazodoalu birra rievdamin?" guorahallá movt medias leat čallan boazodoalu birra. Sámi boazodoallu lea guhká adnojuvvon váttisvuohtan norgga servodagas. Earenoamážit lea boazodoallu Finnmárkkus cielahuvvon almmolaš digaštallamis. Artihkal čájeha dattege dát muitalanvuogit/narratiivvat leat rievdan.
Svein Disch Mathiesen, Eli R. Skum ja Lars Moe: Artihkkalis "Bohccot mat jávke" artihkkalis gehččet rievdadusaid Norgga boazodoalu statistihkas ja práksisis mat gullet gáldemii. Historjjálaččat leat gáskkihat dehálaččat sámi boazodoalus, muhto seammás de eai leat váldon mielde Norgga boazodoallostatistihkkii ja gálden gildojuvvui 2010:s. Čállit guorahallet maiddái sullasaš dáhpáhusaid Soajatuniovnnas gáskkihiid oktavuođas.
Anders Sønstebø addá jahkásaččat oppalašgeahčastaga Statistihkalaš guovddášdoaimmahagas, mii buohtastahttá ja kommentere oktilaš statistihka iešguđet servodatsurggiin.
Loga raporttaid dán siiddus: Almmuheamit | Sámi logut muitalit (samilogutmuitalit.no)
