Sámi Allaskuvlla allaskuvllalektor Rávdná Biret Márjá Eira Sara lea válljejuvvon čállin ođđa raportii man The High Level Panel of Experts on Food Security and Nutrition of the Committee on World Food Security (HLPE-FSN) almmuha.

Čállinjoavku mas Eira Sara lea oassin galgá ráhkadit raportta álgoálbmogiid biebmosystemaid ja ja sin árbevirolaš biebmomáhtu birra. Erenomážit galget geahčadit mo daid sáhttá suodjalit, nannet ja geavahit oažžut eambbo bistevaš biebmosystemaid. 

HLPE-FSN lea áššedovdijoavku mii addá fágalaš rávvagiid ONii máilmmiviidosaš biebmosihkarvuođa ja biebmama (ernæring) birra.

Áidná árktalaš guovllus

Eira Sara muitala ahte son ozai leat oassin čállinjoavkkus diibmá. Máŋga čuođi ohcciid gaskkas válljejuvvui de son. Eira Sara lea nuoramus joavkku čálliid gaskkas, ja lea maid áidna árktalaš guovllus. 

Raporttas galget evttohit doaibmabijuid ja rávvagiid maid FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nation) sáhttá geavahit iežas barggus.

– Mun sávan dat váldet vuhtii dan maid álgoálbmogat árvalit, go dát guoská máilmmi biebmosystemaide ja mo dat leat hábmejuvvon, dadjá Eira Sara. 

Globála bargu 

Eira Sara dadjá ahte báikkálaš dásis sáhttá boazoealáhusas ja eará pástoralisttain ovdanbuktit ovdamearkkaid makkár doaibmabijut sáhtáše leat. 

–  Doppe sáhttet bargovuogit mat eai leat ovdamearkka dihte dohkkehuvvon EU-stándariid mielde, ja dán barggus beasan loktet sápmelačča árbevirolaš biebmoráhkadeami, čilge Eira Sara. 

Liikka deattuha son ahte raporta galgá gustot globála dásis. 

– Mii fertet gávdnat oktasaš ovdamearkkaid mat leat heivvolaččat. Ja go mun lean árktalaš olmmoš de ferten árktalaš geahčestagas árvalit ovdamearkkaid. Nu ahte mus lea bargun dál kártet ovddosguvlui, go dát ii galgga dušše sápmelačča bealis muhto ferten jurddašit daid eará árktalaš álgoálbmogiid maid.

Bargagoahtán jo

Son muitala ahte joavku lea jo čoahkkinastan moddii ja álggahan barggu. Čállinjoavkkus leat hárjánan dutkit geat leat bargan iešguđetge fáttáin biepmovsystemaid siskkobealde. 

–  Leat hui čeahpes olbmot geaiguin beasan ovttasbargat ja geat dovdet daid biebmosystemaid iešguđet perspektiivvas, nu ahte munnje persovnnalaččat lea dát hui somá ja ávkkálaš go beasan oahppat olu.

Čállinjoavku jođiheaddji lea Sangha Kamaljit. Eará čállit leat Ana Felicien, Viliamu Iese, Clement Lenachuru, Sherry Pictou, Francisco Rosado May ja Longvah Thingnganin. Raporta galgá almmuhuvvot golggotmánu 2026.

Eambbo dieđuid gávnnat dás.